مطالعه تنوع ژنتیکی صفات مرتبط با عملکرد دانه در ژرم پلاسم داخلی و خارجی گلرنگ (carthamus tinctorius)

Authors

محمد مهدی مجیدی

m. m. majidi isfahan university of technology, isfahan, iranدانشگاه صنعتی اصفهان رسول دهقان کوهستانی

r. dehghan kouhestani isfahan university of technology, isfahan, iranدانشگاه صنعتی اصفهان رضا ملکی نژاد

r. malekinejad isfahan university of technology, isfahan, iranدانشگاه صنعتی اصفهان قدرت اله سعیدی

g. saeidi isfahan university of technology, isfahan, iranدانشگاه صنعتی اصفهان

abstract

گلرنگ زراعی در طیف وسیعی از دنیا از هند و چین تا آفریقا و اروپا پراکنده می باشد. مطالعات قبلی نشان می دهد که تنوع موجود در ژرم پلاسم داخل کشور برای برخی صفات از جمله پاکوتاهی، زودرسی و اجزای عملکرد بسیار محدود است و لازم است که کلکسیون های ژرم پلاسم سایر نقاط دنیا نیز مورد بررسی قرار گیرد. بر این اساس تعداد 100 ژنوتیپ داخلی و خارجی گلرنگ به مدت 2 سال (1391 و 1392) در مزرعه ی تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی اصفهان به صورت طرح لاتیس 10 × 10 از نظر عملکرد، صفات زراعی و مورفولوژیک مورد بررسی قرار گرفتند. بین ژنوتیپ های مورد بررسی اختلاف بسیار معنی داری برای تمامی صفات مورد مطالعه از جمله صفات روز تا گل دهی، عملکرد دانه، ارتفاع بوته، تعداد طبق در بوته، تعداد دانه در طبق، وزن هزار دانه، درصد روغن و شاخص برداشت وجود داشت که حاکی از تنوع بالا در ژرم پلاسم مورد مطالعه می باشد. در بین اجزای عملکرد بیشترین وراثت پذیری متعلق به صفت وزن هزار دانه و تعداد دانه در طبق بود. کمترین وراثت پذیری نیز به عملکرد دانه در بوته اختصاص داشت که نشان می دهد اصلاح غیرمستقیم عملکرد سودمند تر خواهد بود. ضرایب همبستگی فنوتیپی و ژنوتیپی نشان داد که صفات تعداد طبق در بوته، تعداد دانه در طبق و شاخص برداشت همبستگی مثبت و معنی داری با عملکرد دانه داشتند. نتایج رگرسیون مرحله ای و تجزیه مسیر نشان داد که تعداد طبق در بوته، تعداد دانه در طبق و وزن هزار دانه از مهم ترین اجزای عملکرد محسوب می شوند که در این میان تعداد طبق در بوته بیشترین اثر مستقیم را بر عملکرد دانه داشت. این صفات می توانند به عنوان شاخص انتخاب در برنامه های به نژادی مورد استفاده قرار گیرند. نتایج تجزیه به عامل ها، 3 عامل را مشخص نمود که 56/72 درصد از تنوع کل را توجیه کردند. این عامل ها به ترتیب عامل فنولوژیک، مخزن فیزیولوژیک و عامل بهره وری نامیده شدند. تجزیه کلاستر بر اساس صفات مورفولوژیک و زراعی ژنوتیپ ها را در سه کلاستر گروه بندی کرد. ژنوتیپ های ایرانی به طور مشخص از ژنوتیپ های خارجی جدا شدند و در کلاستر سوم قرار گرفتند. به طورکلی نتایج نشان داد که تنوع ژنتیکی وسیعی در ژرم پلاسم ایرانی و خارجی وجود دارد که می تواند در برنامه های اصلاحی مورد استفاده قرار گیرد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

مطالعه تنوع ژنتیکی صفات مرتبط با عملکرد دانه در ژرم پلاسم داخلی و خارجی گلرنگ (Carthamus tinctorius)

Safflower (Carthamus tinctorius L.) is cultivated in a wide range of geographical conditions in the world from Africa to Europe, India and China. Previous studies have shown that diversity in indigenous Iranian germplasm is limited for some traits therefore germplasm collections from other origins need to be considered. An experiment was conducted to evaluate agronomic and morphological traits ...

full text

ارزیابی عملکرد و برخی صفات کمی در ژرم پلاسم گلرنگ (Carthamus tinctorius) ایران تحت شرایط دیم

In order to study genetic diversity of different wheat inbred lines and grain yield modeling as well as selection of elite lines, 305 wheat lines derived from Roshan × Falat cultivar along with their parents as well as two check (Mahdavi and Shahpasand) cultivated in research field of Sahid Bahonar university of Kerman in augment design, on growing season of 2013-2014. Result of genetic and phe...

full text

مطالعه تنوع ژنتیکی صفات بر پایه پارامترهای ژنتیکی مرتبط با برخی خصوصیات اگرو-مورفولوژیکی در ژنوتیپ‌های گلرنگ (Carthamus tinctorius L.)

گلرنگ زراعی در مناطق وسیعی از هند و چین تا آفریقا و اروپا پراکنده می‌باشد. پژوهش حاضر با هدف تعیین روابط میان عملکرد بوته، اجزاء عملکرد و صفات مورفولوژیک و نیز شناخت دقیق صفات مؤثر بر عملکرد در 32 ژنوتیپ گلرنگ، در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج اجرا شد. بین ژنوتیپ‌های مورد بررسی اختلاف بسیار معنی‌داری برای تمامی صفات مورد مطالعـه از جملـه ...

full text

کنترل تغییرات موضعی محل آزمایش در ارزیابی ژرم پلاسم گلرنگ (Carthamus tinctorius L.) در شرایط دیم

ارزیابی موثر ارقام در قالب طرح‌های آزمایشی از طریق شناسایی الگوی تغییرات موضعی و با در نظر گرفتن این الگو در تجزیه آماری امکان پذیر است. در این آزمایش، 100 لاین خالص گلرنگ در قالب طرح لاتیس ساده با کنترل تغییرات موضعی بمنظور انتخاب ژنوتیپ‌های مناسب جهت آزمایشات پیشرفته در سال 1382 در مزرعه تحقیقاتی مؤسسه تحقیقات کشاورزی دیم مراغه در شرایط دیم مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که مدل لاتیس ...

full text

بررسی تنوع ژنتیکی خصوصیات زراعی در ژنوتیپ های داخلی و خارجی گلرنگ زراعی (.carthamus tinctorius l)

حفاظت و استفاده پایدار از منابع ژنتیکی یک امرضروری برای دستیابی به امنیت غذایی در آینده است. موفقیت در اصلاح محصولات زراعی عموماً به میزان تنوع ژنتیکی در ژرم پلاسم موجود بستگی دارد. به منظور بررسی تنوع ژنتیکی صفات زراعی در ژنوتیپ های داخلی و خارجی گلرنگ، آزمایشی در سال زراعی 90-1389 در مزرعه ی تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی اصفهان، به صورت طرح لاتیس ساده 10×10 با سه تکرار اجراشد. در این ...

مطالعه تنوع ژنتیکی موجود در ژنوتیپ‌های گلرنگ (Carthamus tinctorius L.) از لحاظ برخی صفات مورفولوژیکی و زراعی

مطالعه حاضر با هدف تعیین روابط میان عملکرد بوته، اجزاء عملکرد و صفات مورفولوژیک و نیز شناخت دقیق صفات مؤثر بر عملکرد در 32 ژنوتیپ‌ گلرنگ، در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج اجرا گردید. صفات عملکرد بوته، وزن هزار دانه، تعداد شاخه فرعی، تعداد غوزه در بوته، وزن غوزه، زمان گلدهی، زمان رسیدگی، ارتفاع بوته و زمان گلدهی تا رسیدگی اندازه‌گیری و یاد...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
تولید محصولات زراعی و باغی

جلد ۵، شماره ۱۶، صفحات ۱-۱۴

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023